نکته مهم :  دستگاه را بدون آب روشن نکنيد .

   ابتدا فيوز را داخل جافيوزی قرار داده و در سر جای خود پيچ نمائيد .

   چنانچه برای اولين بار از دستگاه استفاده می‌کنيد، فقط يکی از راک‌ها را پر نموده و استفاده نماييد تا مطمئن شويد روش استفاده از دستگاه را می‌دانيد.

  دماسنج‌های کامپيوتری وظيفه چک نمودن و مقايسه کردن دما را دارند، دمای دستگاه را به گونه‌ای تنظيم کنيد که دماسنج الکلی داخل دستگاه عدد 5/37 را نشان دهد. در اين حالت دماسنج‌های کامپيوتری معمولا دما را 1 الی 5/1 درجه سانتی‌گراد کمتر از دماسنج الکلی نشان می‌دهند. چنانچه دماسنج‌های کامپيوتری 7/0 الی 1 درجه سانتيگراد با هم اختلاف دما داشته باشند قابل قبول است.

·     برای تعويض باتری دماسنج کامپيوتری ، دماسنج را به سمت بيرون بکشيد تا آزاد شود (دماسنج ها با چسب نواری دو طرفه در جای خود ثابت شده اند ).

·     هنگامی که دماسنج کامپيوتری را روشن می‌کنيد، ابتدا به مدت چند لحظه دمای قبلی دستگاه نشان داده شده، سپس دمای فعلی نمايش داده می‌شود.

·     چنانچه دمای دو دماسنج کامپيوتری اختلاف زيادی با هم داشته باشند، اشکالی در سيستم وجود دارد که بايد با کارشناسان مربوطه تماس بگيريد.

·     اين دستگاه شامل يک المنت و دو ترموستات می‌باشد که در زمان‌های اضطراری به شما کمک می‌کند تا بحران را سپری کنيد. چنانچه يکی از ترموستات‌ها به هر دليل از کار بيافتد، از پشت پنل جلوی دستگاه می‌توانيد فيش کنترل سيستم را با رعايت جهت فيش و توجه به زائده آن به ترموستات ديگر وصل نماييد. (نيازی به باز کردن پنل نمی‌باشد). 

·     هر روز ظرف آب دستگاه را تا نيمه پر کنيد.

·     توجه داشته باشيد زمانی که توسط ترموستات دما را کم يا زياد می‌کنيد، بلافاصله اثر آن را روی دماسنج نمی‌بينيد. معمولاً نيم ساعت طول می‌کشد تا تغييرات روی دماسنج ديده شود (برای رطوبت نيز همين‌طور)

·     دير گرم شدن دستگاه طبيعی است، دماسنجهای کامپيوتری هنگامی دما را نشان می‌دهند که دمای دستگاه به 32 درجه سانتيگراد برسد قبل از رسيدن به اين دما علامت L را روی دماسنج‌ها مشاهده می‌نماييد.

  از آنجا که رطوبت محيط در نقاط مختلف ( نسبت به سطح دريا) متفاوت است لازم است پس از آنکه با رطوبت سنج، رطوبت را تنظيم نموديد، سر ولوم پيچ تنظيم رطوبت را طوری سر جای خود قرار دهيد که فلش  آن مقابل عدد رطوبت واقعی دستگاه باشد(جعبه تنطيم رطوبت را از پشت با دست نگه داريدسپس سر ولوم را در سر جای خود قرار دهيد)

·     چنانچه دمايی را که دماسنج‌های کامپيوتری نشان می‌دهند با دمای دماسنج الکلی اختلاف زيادی داشته باشد با کارشناس فنی دفتر سرويس خدمات تماس بگيريد .

·     چنانچه درب دستگاه را باز نموديد تا 30 دقيقه به ترموستات دست نزنيد. چنانچه بعد از 30 دقيقه دما به حالت نرمال برنگشت، اجازه داريد با ترموستات مجدداً دمای دستگاه را تنظيم نماييد.

·     حرکت موتوری که سيستم چرخش را به عهده دارد بسيار کند است، با چشم قابل ديدن نمی‌باشد و کاملاً بی‌صدا می‌باشد، لذا به هيچ وجه به موتور و برق آن دست نزنيد.

·     روز هجدهم فيش برق موتورها را جدا نموده و بخش چرخش تخم‌ها را از دستگاه خارج نماييد و تخم‌مرغ‌ها را روی توری مخصوص بچينيد.

·     قبل از قرار دادن تخم‌مرغ‌ها، دستگاه بايد به مدت 3 روز کار کند تا تنظيمات دقيق انجام پذيرد.

·     دستگاه را در داخل يک اتاق به دور از نور خورشيد، شومينه، شوفاژ، باد سرد و پنجره قرار دهيد.

·    هنگام قرار دادن تخم‌مرغ‌ها در جا تخم‌مرغی دقت کنيد که قسمت باريک تخم‌مرغ بايد به سمت پايين باشد.

·    دمای ايده‌آل محيط حدوداً 25 درجه سانتيگراد می‌باشد، سرد بودن دمای محيط سبب عرق کردن شيشه دستگاه و خفگی جوجه‌ها می‌شود.

·    با روشن شدن دستگاه، چراغ قرمز روشن شده و المنت شروع به گرم شدن می‌کند.

·     هنگامی که دما به 35 درجه سانتيگراد رسيد، ترموستات را به آرامی به سمت چپ بچرخانيد تا چراغ قرمز رنگ خاموش شود. يک ساعت منتظر بمانيد تا دما به 5/37 برسد.

·     چنانچه بعد از يک ساعت دما به 5/37 نرسيد، اندگی پيچ را بچرخانيد تا ترموستات روشن شود. توجه داشته باشيد که هر يک ميليمتر که پيچ ترموستات را به سمت راست می‌چرخانيد و چراغ ترموستات روشن می‌شود، نيم درجه سانتيگراد دمای دستگاه افزايش می‌يابد. ولی افزايش دما روی دماسنج 30 دقيقه بعد نشان داده می‌شود. زمانی که دستگاه روی 5/37 درجه سانتيگراد تنظيم شد نوسان دما بين 36 تا 38 درجه طبق علامت روی دماسنج الکلی قابل قبول است، لذا به ترموستات دست نزنيد.

·     جنين‌ها تحمل افزايش دما را ندارند، ولی در برابر کاهش دما تا چند درجه مقاومند.

·     تخم‌مرغ‌ها بايد تازه باشند، تخم‌مرغ‌های بيشتر از 7 روز يا يخچالی تبديل به جوجه نمی‌شوند.

·     فقط در مواقع ضروری درب دستگاه را باز نماييد، زيرا باز نمودن بی‌دليل دستگاه باعث خشک شدن پوسته تخم‌مرغ و کاهش بازدهی دستگاه می‌گردد. توجه داشته باشيد باز شدن درب دستگاه در سه روز آخر باعث کم شدن بازدهی دستگاه می‌گردد. خروج جوجه‌ها تا روز بيست و سوم ادامه خواهد داشت.

·      گرمای چراغ روشنايی داخل دستگاه سبب نامتعادل شدن دمای دستگاه می‌گردد. لذا فقط در مواقع مورد نياز از چراغ روشنايی دستگاه استفاده نمائيد .

·       الکل قرمز رنگ دماسنج الکلی نبايد بريدگی داشته باشد (الکل نبايد قطعه قطعه شده باشد).

·     در مواقع اضطراری چنانچه نياز شد از ترموستات دوم دستگاه استفاده نماييد، ابتدا دو شاخه برق دستگاه را قطع کنيد سپس فيش پشت ترموستات را با رعايت جهت به ترموستات دوم وصل نماييد، دقت کنيد فيش معکوس وصل نشود.

·     عرق کردن درب دستگاه هنگام خروج جوجه ها از تخم طبيعی است، لذا به سيستم رطوبت دست نزنيد.

·     جمع شدن بيش از چند قطره آب پشت شيشه به معنی بالا بودن رطوبت می باشد و سبب خفگی جوجه ها می گردد . (رويت رطوبت در حد چند قطره آب قابل قبول می باشد ).

·     راک دارای دماسنج را در طبقه سوم و راک های دارای رطوبت سنج را در طبقه دوم و چهارم قرار دهيد .

·     چنانچه در حين کار با دستگاه تعادل دمايی دچار مشکل شد(اختلاف زياد دما بين دماسنج های کامپيوتری و الکلی) فن را چک کنيد، که متوقف نشده باشد.

·    رطوبت در هجده روز اول 55-50 درصد و روز هجدهم به بعد 60 درصد می باشد، اختلاف بين رطوبت سنج ها در حد چند درصد طبيعی است.

·    برای تنظيم رطوبت دستگاه ابتدا پيچ تنظيم رطوبت را به سمت صفر بچرخانيد تا رطوبت بسته شود، بعد از تنظيم دما و رويت دمای 5/37 درجه رطوبت را کم کم زياد کنيد تا به 55 درصد درجه برسد .

·    در مناطق خشک در روز بيستم فقط يکی از دريچه های سقف را باز نمائيد .

·    در مناطق مرطوب (کنار دريا) ، در روز هيجدهم يکی از دريچه ها و در روز بيست و يکم يکی ديگر از دريچه ها را باز نمائيد .

      تذکر: در صورتی که مبتدی هستيد و تجربه کافی برای کار با اين دستگاه را نداريد، توصيه می‌شود برای اولين مرتبه از تخم پرندگان زينتی و گران‌قيمت استفاده ننماييد با چند تخم‌مرغ ارزان قيمت عمليات جوجه‌کشی را انجام دهيد تا تجربه‌های لازم را کسب نماييد.

     ---------------------------------------------------------------

بخش اول

بخش دوم

بخش سوم

تغذيه:

شتر مرغ ها، پرندگانی علفخوار هستند و رژيم غذايی آنها شبيه نشخوار کنندگان است. يونجه و ذرت درصد بالايی از ترکيب غذايی شتر مرغ را شامل می‌شود. به دليل دارا بودن روده‌های دراز و طويل قدرت هضم بالا در خصوص مواد فيبری را دارند. جوجه‌ها معمولاً تا يکی دو روز بعد از هچ احتياج به تغذيه نداشته و سپس از غذای با پروتئين 23% شامل کنستانتره و علوفه خشک به صورت کرامبل تغذيه می‌شوند. استفاده از يونجه سبز در طول دوره رشد از اهميت خاصی برخوردار است. جهت هضم بهتر غذا بهتر است سنگريزه در اختيار پرنده قرار گيرد. تا سه ماهه اول پرورش ميزان يک کيلو خوراک در شبانه روز 23% پروتئين و تا شش ماهگی به طور متوسط 8/1 کيلوگرم خوراک با پروتئين 20% کافی می‌باشد. شتر مرغها از شش ماهگی تا رسيدن به سن بلوغ (5/2 سالگی) به طور متوسط روزانه 5/2 کيلوگرم دان به صورت پلت شامل علوفه خشک آسياب شده و کنسانتره می‌خورند (8 قسمت کنستانتره + يک قسمت علوفه خشک آسياب شده)

   از يک روزگی تا سه ماهگی: جوجه شترمرغ می‌تواند از باقيمانده کيسه زرده برای مدت 7 تا 10 روز ابتدای زندگی اش تغذيه کند. اطمينان از اينکه جوجه شترمرغ‌ها آب مصرف می‌کنند، اهميت دارد. در غير اينصورت ممکن است نياز به افزايش شدت نور يا تغيير درجه حرارت سالن باشد.
توصيه می‌شود که خوراک مصرفی جوجه‌ها در ابتدا به شکل خرد شده باشد و اگر از روش پرورش روی کف سالن استفاده می‌شود، طی هفته اول خوراک روی روزنامه يا کارتن‌های تخم‌مرغ ريخته شده و پس از آن می‌توان دانخوريها را وارد سالن کرد.
برای جلوگيری از اشکالات پا و اختلالات اسکلتی بايد رشد اوليه شترمرغ‌ها کنترل شود. محدود کردن مقدار انرژی خوراک بين 9 و 10 مگا ژول انرژی متابوليسمی در کيلوگرم معمولاً برای کنترل رشد کافی است.
با وجودی که شترمرغ‌ها توانايی هضم الياف بيشتری نسبت به ساير پرندگان اهلی دارند (به دليل تخمير در روده بزرگ) ولی تنها پس از رسيدن به سن معينی توانايی انجام اين کار را بدست می‌آورند. لذا بهتر است طی چند هفته اول زندگی جوجه‌ها جيره هايی با بيش از 5% الياف خام به آنها داده نشود. ضمناً توانايی جوجه‌ها برای هضم چربی در اوايل زندگی کاملاً پايين است. از اينرو نبايد بيش از 5% چربی به آنها داده شود.
  از 3 ماهگی تا يکسالگی:
احتياجات تغذيه ای پرندگان با افزايش سن آنها تغيير می‌کند. لذا انرژی و الياف خام افزايش و مقدار پروتئين خوراک کاهش می‌يابد. بايد الياف جيره را در چهار تا پنج ماهگی به حدود 11-10 درصد افزايش داد. ضريب انرژی زايی خوراک بايد به حدود 5/10 –10 مگا ژول انرژی متابوليسمی بر کيلوگرم افزايش يابد. مقدار پروتئين خام نيز بايد به تدريج به حدود 20-18 درصد کاهش يابد. تعادل بين غلظت‌های کلسيم و فسفر قابل دسترس بايد به نسبت 1: 2 – 8/1 حفظ شود. همچنين خوراک دادن بايد به صورت آزاد انجام شود.
  دوره پرواری:
چنانچه شترمرغ‌ها فقط برای گوشت و چرم پرورش يابند، می‌توان نرها را جداگانه پرورش داد زيرا آنها سريعتر رشد کرده، نياز به جيره‌های با پروتئين بالاتر داشته و به عنوان تبديل کننده‌های خوراک برای يک دوره طولانی‌تر نسبت به ماده‌ها از کارايی بيشتری برخوردارند. ضريب تبديل ماده‌ها زودتر خراب شده و لذا مجبورند در وزن پايين تری نسبت به ماده‌ها روانه بازار شوند. جيره غذايی شتر مرغهای پرواری با شترمرغهايی که جهت گله مادر نگهداری می‌شوند تفاوت دارند. معمولاً شتر مرغهای گوشتی در سن يکسالگی قابل عرضه به بازار می‌باشند و حدود 100 تا 125 کيلوگرم وزن دارند و کيفيت گوشت در سن يکسالگی مطلوب تر از هر زمان می‌باشد. از هر لاشه حدود 50 کيلوگرم گوشت استحصال می‌شود. غذای شتر مرغهايی که جهت گله مادر نگهداری می‌شوند به طور متوسط روزانه با خوردن 4 کيلوگرم خوراک شامل کنسانتره و يونجه خشک و همچنين از طريق چرای يونجه سبز تأمين می‌شود. شتر مرغ علاقه فراوانی به چريدن در مزارع يونجه دارد به همين جهت در پرورش شتر مرغ کاشت يونجه را بايستی مدنظر قرار داد.
ضريب تبديل مواد غذايی در سنين مختلف تفاوت دارد در سنين اوليه رشد 8/1 و در 3 ماهگی 5/2 و در 6 ماهگی حدود 8 می‌باشد. با توجه به اينکه تغذيه شتر مرغ در کيفيت پوسته، پر و گوشت پرنده تأثير مستقيم دارد چنانچه در تغذيه اين پرنده دقت کافی مبذول نگردد، بر کيفيت پوست و گوشت اثر منفی گذاشته و سودآوری آن مورد ترديد واقع خواهد شد.
  از يکسالگی تا توليد مثل:
نگهداری شترمرغ‌ها در شرايط ايده آل بسيار مهم است. چاقی يکی از مشکلات عمده ای است که در محدوده سن يکسالگی و شروع توليدمثل بوجود می‌آيد. همچنين گرسنگی کشيدن يا تغذيه کمتر از حد لازم، بلوغ جنسی را به تأخير انداخته و منجر به عملکرد ضعيف در طول توليد مثل می‌شود. ترکيبی از روشهای محدوديت‌های کمی و کيفی خوراک مناسب‌ترين روش می‌باشد. جيره ای متعادل با ويتامينها و مواد معدنی لازم که ضمنا پروتئين و انرژی آن در سطح پايينی باشد قابل قبول است. الياف جيره می‌تواند تا 15% افزايش يابد. به شترمرغ‌ها بايد روزانه 5/1 کيلوگرم جيره داد. در هوای سرد دادن تغذيه با يک منبع غنی پرانرژی (مانند دانه سويای پرچرب) توصيه می‌شود.

فصل توليد مثل:
از سن 18 ماهگی بايد به شترمرغ‌ها جيره مولد داده شود که بايد دارای انرژی و پروتئين سطح بالايی بوده و از لحاظ الياف در سطح پايينی قرار داشته باشد. گرچه مقداری از الياف جيره می‌تواند توسط شترمرغ به انرژی تبديل شود ولی آنها طی فصل توليد مثل نيازمند منبع سهل الوصول تری از انرژی می باشند. بعلاوه 20% تخم شترمرغ را پوسته تشکيل می دهد که کلسيم جزء اصلی آن است. در نتيجه ضروری است که سطوح کلسيم وفسفر قابل دسترس در شروع توليد مثل يا در 18 ماهگی افزايش داده شوند. در غير اين صورت تخم گذاری با مانع روبرو شده يا توليد تخم، نطفه‌داری و ميزان جوجه درآوری آن کاهش می يابند و نيز اشکالاتی در تشکيل پوسته تخم ايجاد شده و يا تخم های بدون پوسته توليد می شوند.
 

پرندگان در طول شبانه روز به آب نياز دارند. اين موضوع را بايد در طراحی لانه‌ها در نظر داشته باشيد که احتمالا تأمين آب، هزينه ای را به شما تحميل خواهد کرد. در آب و هوای سرد، ممکن است نياز به نصب آبگرمکن‌هايی باشد تا دمای آب را برای همه پرنده‌ها در 20 درجه سانتيگراد ثابت نگه دارد و صرفا يخ نزدن آب کافی نيست.
شترمرغ‌ها علاقه به نوشيدن آب در حين غذا خوردن دارند که اين عمل موجب کثيف شدن سريع آب می‌شود و بنابراين بايد به طور منظم آب تميز در اختيارشان قرار گيرد. پرنده‌ها نياز مداوم به آب دارند و همين بر مصرف غذای خشک تأثير می‌گذارد. آب بسيار سرد يا گرم مصرف آب را تحت تأثير قرار داده و اغلب موجب کاهش مصرف غذا می‌شود.

توليد مثل:
شترمرغ وحشی در 4 تا 5 سالگی از نظرجنسی بالغ شده در حاليکه شترمرغ اهلی در2 تا 3 سالگی و ماده نيز کمی زودتر از نر بالغ می‌شود. بعضی شترمرغ‌های اهلی ممکن است اولين فصل توليد مثل خود را در 18 ماهگی شروع کنند. شترمرغ‌های نر هنگام بلوغ پرو بال سياه و سفيددارند. ماده‌ها و شترمرغ‌های نابالغ دارای پرو بال قهوه‌ای مايل به خاکستری تيره می‌باشند. جنسيت نرو ماده را حدود هفت تا هشت ماهگی می‌توان هنگام دفع ادرار يا مدفوع تعيين کرد زيرا آلت در اين مواقع بيرون می‌آيد. بر خلاف ساير پرندگان، شترمرغ نر دارای آلت است و دفع ادرار و مدفوع از هم جداست. تفاوت کامل بين دو جنس حدود دوسالگی حاصل می‌شود. نر فرآيند لانه سازی را قبل از جفت گيری شروع می‌کند. لانه می‌تواند در هر کجای چراگاه توليد مثلی واقع شود. مزرعه دار برای پوشاندن لانه می‌تواند يک سايبان با سقف شيب دار بسازد. اين سايبان بايد ابعادی حدود 3× 3 متر با ارتفاع 3 متر بوده و دو انتهای آن به سمت شمال و جنوب باز باشد. با اين وجود بعضی شترمرغ‌ها ممکن است آنرا نپذيرفته و در عوض لانه‌های ساده خود را ترجيح دهند.
رفتار جفت گيری:
نرها می‌توانند با چند ماده جفت‌گيری کنند. شترمرغ‌های اهلی به صورت جفتی يا سه تايی (تريو) برای توليد مثل نگهداری می‌شوند.
تخمگذاری:
ماده مدت کوتاهی پس از جفتگيری تخمگذاری را شروع می‌کند. اولين تخم بارور تقريباً 10 تا 14 روز پس از اولين جفت گيری گذاشته می‌شود. از آن پس و تقريباً بدون استثناء تخمها يک روز در ميان بصورت کلاچ‌های 20 تا 24 تايی توليد می‌شوند. بين دو کلاچ يک وقفه 7 تا 10 روزه وجود دارد. ماده‌های پرتوليد، در طول فصل توليد مثل بين 80 تا 100 تخم می‌گذارند.
نسبت نر به ماده:
گرچه نسبت نر به ماده ( 1:1 ) در ابتدا برای کسب بالاترين ميزان باروری ايده آل بنظر می‌رسد ولی به لحاظ سازگاری ممکن است نشانه ای ازوجود مشکل باشد. وجود جفت‌های ناسازگار مشکلی است که گاهی اوقات هنگامی که به شترمرغ‌ها اجازه داده می‌شود جفتشان را انتخاب کنند رخ می‌دهد. با اين وجود، از آنجا که اينگونه انتخاب طبيعی جفتها به طور معمول در مزارع تجاری ممکن نيست، توليدکننده بايد نسبت به عملکرد و سازگاری آنها به حد کافی دقت نمايد. نسبتهای نر به ماده از 1:2 تا 1:4 به لحاظ باروری مناسب است. نسبت بيشتر از 1:4 به اين علت که نر ممکن است توانايی جفت گيری با تمام ماده‌ها را نداشته باشد توليد تخم‌های غيربارور را افزايش می‌دهد.

 جوجه کشی:
تخمهای جوجه کشی اغلب برای مدتی قبل از جوجه کشی جمع آوری و نگهداری می‌شوند. اين روشی معمول در مزارع است تا تخمها به تعداد کافی برای پرکردن دستگاه برسند. حمل دستی ناملايم تخم‌های جوجه کشی می‌تواند ساختار ظريف داخلی آنها را به هم زده و باعث عدم تبديل آن به جنين گردد.
اصول جمع آوری تخم ها:
- از ظروف تميز (معمولاً جعبه‌های مخصوص فوم دار) برای جمع آوری استفاده می‌شود.
- از پاک کردن تخم‌ها با پارچه مرطوب پرهيز شده زيرا اين کار سريعترين راه برای آلوده شده آنهاست. از کاغذ سمباده نازک و خشک برای پاک کردن لکه‌های بزرگ کثافات استفاده می‌شود.
- هنگام شستشوی تخمها بدقت دستورالعمل مربوط به غلظت ماده ضدعفونی رعايت شود.
- استفاده از نور ماوراء بنفش (در دامنه 300-200 نانومتر) به عنوان يک روش ميکروب‌کشی مؤثر توصيه می‌شود.
- بايد تخمها را به تدريج قبل از بسته بندی برای ذخيره سازی خنک نمود.
 

درجه حرارت:
در دستگاههای جوجه‌کشی که هوا با مکش بيرون کشيده می‌شود با توزيع حرارت يکسان پيرامون تخمها، درجه حرارت بهينه بوضوح نزديک مرکز دستگاه بين 9/35 و5/36 درجه سانتيگراد می‌باشد. در اين محدوده حرارتی جنين به طور صحيح نمو خواهد کرد. هنگامی که جنين شروع به توليد گرما می‌نمايد درجه حرارت را می‌توان 7/0 درجه سانتيگراد کاهش داد (تقريباً 4 روز قبل از تفريخ). برای مدت طولانی به واسطه شباهت با شرايط جوجه کشی طبيعی اينطور فرض می‌شد که نتايج جوجه کشی مصنوعی خوب به وجود يک گراديان درجه حرارت که از سطح افقی به سطح زيرين تخمها افزايش می‌يابد بستگی دارد. برای مدتی اين ايده اثر زيادی بر طراحی ماشين‌های جوجه کشی با هوای ساکن داشت اما به واسطه عملکرد ماشين‌های جوجه کشی با مکش هوا نشان داده شد که اين موضوع پايه و اساس محکمی ندارد.
رطوبت در طول جوجه کشی:
رطوبت برای نمو جنين بطور صحيح و تبديل آن به جوجه ای به اندازه طبيعی از اهميت زيادی برخوردار است. برای وقوع اين امر، آب تخم به ميزان معين بايد تبخير شود (13 تا 15 درصد وزن تخم تا روز 38 جوجه کشی). يک تخم با وزن 1500 گرم در روز صفر بايد بطور متوسط تا روز 38 جوجه کشی 210 گرم وزن را از دست بدهد (7/38 گرم در هفته). برای کنترل نسبی تبخير از تخم مقدار رطوبت در هوای پيرامون تخم بايد کنترل شود زيرا تعيين کننده ميزان تبخير از تخم می‌باشد. معمولاً درصد تفريخ بالا در شترمرغ با رطوبت نسبی 25-15 درصد در 36 درجه سانتيگراد به دست می‌آيد.
تهويه:
تهويه و جابجايی ضعيف هوا در داخل ماشين جوجه کشی ممکن است منجر به توزيع نابرابر حرارت، رطوبت و يک سطح کُشنده دی اکسيد کربن و ميزان ناکافی اکسيژن همراه با جوجه درآوری پايين شود. نمو جنين بطور عادی با سطح اکسيژن تا 18 درصد سازگار است. غلظت بالای دی اکسيد کربن درون ماشين جوجه کشی صدمه زيادی به جوجه درآوری می‌زند.
وضعيت تخم و چرخش آن:
در شرايط جوجه کشی مصنوعی بايد طوری نگهداری شوند که انتهای بزرگ به سمت بالا باشد. چرخش دستی سه بار در روز انجام شود (و در صورت امکان به دفعات بيشتر، اما هميشه دفعات چرخش بايد اعداد فرد باشند مثلاً 5، 7، 9 و غيره) يا اگر چرخش بصورت مکانيکی انجام می‌گيرد هر يک تا دو ساعت يکبار چرخانده شود. چرخش تخم بايد در روز 38 جوجه کشی متوقف شود سپس تخم‌ها به سينی‌های تفريخ منتقل می‌شوند.
تفريخ:
معمولاً در روز 38 جوجه‌کشی به دستگاه تفريخ منتقل می‌شوند. جوجه طی 24 ساعت آخر جوجه‌کشی کيسه زرده را جذب می‌کند که اين کيسه به عنوان يک ذخيره غذا پس از تفريخ برای چند روز اول زندگی عمل می‌کند. فرايند تفريخ هنگامی آغاز می‌شود که جوجه به وسيله عمل انعکاس سرش را تکان می‌دهد، راهش را از طريق آلانتويز باز کرده و برای اولين بار شروع به تنفس ريوی می‌نمايد. اين فرايند، شکستن پوسته از داخل ناميده می‌شود و منقار جوجه را می‌توان با عمل کندلينگ درون اتاقک هوايی مشاهده نمود. اولين گام در شکستن تخم به عنوان شکستن پوسته خارجی شناخته می‌شود. در اين موقع رطوبت بايد 3 تا 5 درصد افزايش يابد تا اينکه جوجه بتواند به سادگی داخل تخم بچرخد. جوجه‌های تفريخ شده بايد قبل از خروج از دستگاه تفريخ تا خشک شدن کامل داخل آن باقی بمانند که برای اين منظور معمولاً 24 ساعت کافی خواهد بود.

پرورش مولدين
شتر مرغ در سن 2 تا 3 سالگی به بلوغ جنسی می‌رسد و تا مدت زيادی بارور باقی می‌ماند. پرنده نر در زمان بلوغ به رنگ سياه با پرو بال سفيد رنگ و شتر مرغ ماده به رنگ قهوه ای تا خاکستری است. بارزترين نشانه در شتر مرغ نر، قرمزی رنگ ساق پا، نوک و اطراف چشم است که ارتباط مستقيمی با قدرت جنسی نر دارد. هرچه اين قرمزی بيشتر باشد پرنده از قدرت نرينگی بيشتری برخوردار است.
شتر مرغ نرو ماده به صورت جفت تا دسته‌های چند تايی و نيز به صورت گله نگهداری می‌شوند. اين ترکيبات بسته به ميزان زمين موجود و امکانات، قدرت جنسی نرها و اهداف اصلاح نژادی متفاوت می‌باشد. هيچ استاندارد خاصی در اين رابطه وجود ندارد و مدير مزرعه با شناسايی پرندگان و اهداف مورد نظر روش مناسب را انتخاب می‌نمايد. شتر مرغ‌ها در سال درحدود 6 تا 8 ماه تخمگذاری نموده و بقيه سال رااستراحت می‌کنند. در ايران اين زمان از حدود بهمن ماه آغاز گشته و تا آبان ماه ادامه دارد بديهی است در مناطق مختلف اين زمان متغيير باشد. در طول فصل تخمگذاری هر پرنده ماده به طور متوسط 40 تا 60 تخم می‌گذارد. البته در بعضی از پرندگان (از جمله در کشورمان) اين رکورد به 120 عدد تخم‌مرغ هم می‌رسد. به طور متوسط از هر پرنده ماده در سال حداقل 20 عدد جوجه سالم تا زمان کشتار بايستی توليد گردد هر پرنده ماده به طور متوسط 40 تا 60 تخم می‌گذارد. البته در بعضی از پرندگان (از جمله در کشورمان) اين رکورد به 120 عدد تخم‌مرغ هم می‌رسد. به طور متوسط از هر پرنده ماده در سال حداقل 20 عدد جوجه سالم تا زمان کشتار بايستی توليد گردد تا اين فعاليت به صورت اقتصادی ادامه يابد. توليد مثل پرنده به عوامل زيادی از جمله ژننتيک، شرايط آب و هوايی، سلامت پرنده و به خصوص جيره مناسب بستگی دارد. استرس از عوامل منفی در تخمگذاری پرنده می‌باشد. معمولاً برای هر پرنده بالغ حداقل 250 متر مربع در گردشگاه در نظر گرفته می‌شود که البته بهتر است فضای متعلقه بيش از اين باشد. فضای مسقف (سايبان) به ازای هر پرنده بالغ در حدود 8 متر مربع و ارتفاع حصار در حدود 2 متر می‌باشد. در شرايط طبيعی هر پرنده بعد از گذاشتن حدود 18 عدد تخم برروی تخم‌ها نشسته و جوجه‌کشی طبيعی انجام می‌گيرد. در مزارع از ماشين‌های جوجه‌کشی استفاده می‌گردد. در سال اول تخمگذاری، ميزان تخم گذاری نسبتاً پايين است ولی در سال‌های بعد به طور قابل ملاحظه ای افزايش می‌يابد و در زمان تخمگذاری پرندگان، بايستی آرامش کافی برای پرنده مهيا گردد و ازحضور بازديدکنندگان کاست. هر گونه استرس شامل تغيير جيره، صداهای ناآشنا برای پرنده (پارس سگ، تراکتور، هوايی و ....) حضور بازديدکنندگان، ترس و حتی تغييرات آب وهوايی برروی تخمگذار و باروری تخم‌ها اثر مستقيم دارد. در زمان فصل استراحت بايستی غذا با فيبربالا، پروتئين و انرژی پايين در اختيار پرنده قرار گيرد و افزايش وزن پرندگان را کنترل نمود . وزن اضافی در فصل توليد اثر منفی در جفتگيری و تخم گذاری دارد. در فصل استراحت بايستی ويتامين و مواد معدنی به اندازه کافی در اختيار پرنده قرار گيرد .

کشتار و فراوری محصولات :يکی از مهمترين بخش‌های پرورش صنعتی شترمرغ کشتارگاه است. کشتارگاه شترمرغ بايد با استانداردهای سطح بالا ساخته شود و با دقيق ترين مقدرات بهداشتی اداره شود. اين کار نه تنها عملکرد آنرا بالاتر خواهد برد بلکه تعداد و محدوده بازارهای قابل دسترس را برای صاحب کشتارگاه افزايش می‌دهد. کشتارگاه شامل محل نگهداری شترمرغ زنده، محل‌های مجزا برای کشتار، پرکنی، پوست کنی، خارج کردن امحاء و احشاء، جدا کردن گوشت از استخوان، خنک کردن، بسته بندی، انجماد و ارسال گوشت می‌باشد. شترمرغ‌ها بسته به مديريت و سرعت رشد بين 10 و 14 ماهگی برای کشتار آماده اند. پس از مراحل ذبح شترمرغ، لاشه در درجه حرارت 1 درجه سانتيگراد در چيلر سرد می‌شود. طول مدت سرد کردن از چند ساعت تا 24 ساعت متغير است. استخوان جدا شده و گوشت به قطعات مختلف درجه بندی می‌شود. گوشت معمولاً در خلاء و در بسته‌های 2 کيلوگرمی بسته‌بندی شده و يا به صورت تازه به بازار ارسال شود يا اينکه به يک سردخانه برای نگهداری در دمای 20- درجه سانتيگراد منتقل می‌شود.

عمل آوری پوست :
دليل اصلی برای عمل آوری پوست حفظ ساختار ظريف آن است تا بتوان قبل از دباغی پوست را با حفظ حالت طبيعی نگهداری نمود. نمک سود کردن مرطوب يک روش عمل آوری است.
درجه بندی :
چند درجه در ارزيابی پوست‌های نمک سود در نظر گرفته می‌شوند. اين درجات معمولاً بين 4 تا 5 متغيراند که آخرين درجه شامل حذفی‌هاست. با ارزش ترين پوست ها (درجه 1) کيفيت ممتازی دارند و شامل پوست‌هايی‌اند که تازه بوده، به خوبی عمل آوری شده، دارای اندازه ای کامل و خطوط برش درستی می‌باشند. آنها هيچ آثاری از گوشت، چربی يا لخته‌های خون (روی سطح زيرين) نداشته و فاقد هرگونه فوليکولهای پرصدمه ديده، بريدگی، سوراخ و يا هرگونه نواقص ديگر می‌باشند. سپس بر حسب تعداد و وضعيت نواقص، پوست‌ها از درجه 2 تا حذفی درجه‌ بندی می‌شوند.
گوشت :
شترمرغ‌ها گوشت قرمزی توليد می‌کنند که از لحاظ مزه و بافت (بسته به سن کشتار) شبيه به گوشت گوساله و گاو است. پروتئين اين گوشت بالاست ولی چربی آن در سطح پائينی قرار دارد.

 

بررسی‌ها کاملاً نشان می‌دهند که گوشت شترمرغ از نقطه نظر سلامت بسيار بهتر از ساير انواع گوشت است زيرا محتوی مقدار خيلی کمتری چربی و کلسترول می‌باشد. يک جنبه خاص گوشت شترمرغ بالا بودن پروتئين و پائين بودن چربی آن است. اين ويژگی آن را برای فرآوری بيشتر به محصولات گوشتی خواه به تنهايی يا در ترکيب با ساير انواع گوشت بسيار مناسب می‌سازد. گوشت شترمرغ در حال حاضر به اشکال مختلفی به بازار عرضه می‌شود از جمله: پاته، بيکن، پاستارمی، فرانکفورتر، همبرگر، دودی ،سرخ شده، تکه‌های گوشت تازه و استيک.

بيماری‌ها :
علاوه بر داشتن امکانات خوب و بکارگيری مديريت مناسب، بايد يک برنامه پيشگيری از بيماری مورد توجه قرار گيرد. اين برنامه می‌تواند از مزرعه‌ای به مزرعه ديگر تغيير کند که بستگی به عواملی مانند مسائل اقتصادی و خطرات ناشی از بيماری دارد. اين برنامه شامل واکسيناسيون‌های مختلف، تشخيص انگلهای خارجی و داخلی، شناسايی بيماريها، کنترل

غذا و رشد، بالا بردن ايمنی زيستی و غيره است. ايمنی زيستی ارزان‌ترين راه پيشگيری بيماريها بوده و شامل کنترل حرکات (هم پرنده‌ها و هم حيوانات ديگر) و سالم‌سازی است.

الف : تنفسی

1 - آنفولانزای مرغی
2 - بيماری‌های تنفسی قارچی و ميکروبی
3 - مايکو پلاسما

ب : عوارض معدی روده‌ای

1 - ورم معده قارچی
2 - ليبيو استرونژيلوس
3 - ليبيو استرونژيلوس
4 - گرفتگی
5 - آنتريت ويروسی
6 - آنتريت ويروسی
7 - آنتريت انگلی مرغ‌ها

ج : عوارض عصبی- عضلانی - اسکلتی

1 - بيماری نيوکاسل
2 - آنسفالوپاتی
3 - بوتوليسم
4 - مسموميت
5 - بدشکلی‌های پا
6 - شکستگی‌ها
7 - بيماری عضله
8 - هيپوگلاسمی
د : ساير بيماری‌ها :
1 - بيماريهای پوستی
2 - هپاتيت
3 - سندرم جوجه پژمرده

نتيجه گيری

پرورش پرنده‌ای با گوشت خوب نيازمند داشتن برنامه تغذيه ای صحيح همراه با مديريت تغذيه‌ای خوب و براساس استانداردهای توليد می‌باشد. برنامه مديريتی مزرعه ای که شامل سيستم کارآی رکوردگيری و نيز به کارگيری بهبود ژنتيکی می‌باشد. روش انجام اين امر توسط Blue Montain طرح ريزی شده است و آنان منتظر ديدن نتايج اوليه اين برنامه توليدی خوب می‌باشند. چند سال طول می‌کشد تا نتايج پايدار حاصل از اين برنامه را بتوان ديد اما تا زمانی که به اين سطح توليد برسيم مشکلات مطرح شده در اين مقاله را نمی توان مشخص کرد و در جهت حل آن کوشيد. همکاری و استفاده از اطلاعات موجود، باعث خواهد شد اين مشکلات غير اقتصادی تبديل به توليد سودمندی برای هر توليد کننده گردد.

مطالب مرتبط :

    توصیه های کاربردی جهت آغاز فعالیت پرورش شترمرغ

    جوجه کشی مصنوعی شترمرغ

    طرح توجیهی پرورش شترمرغ

---------------------------------------------------------------------

نکاتی راجع به جوجه‌کشی بوقلمون تهيه جوجه بوقلمون جوجه بوقلمون را می‌توان مانند جوجه مرغ به وسيله جوجه‌کشی طبيعی يا جوجه‌کشی مصنوعی تهيه کرد. در پرورش صنعتی بوقلمون معمولا از جوجه‌کشی مصنوعی استفاده می‌شود. تخم‌ها بايد دارای اندازه مناسب برای جوجه‌کشی باشد . حرارت نامناسب، نگهداری طولانی و بالاخره دستکاری و تکان شديد تخم باعث نابودی جنين داخل تخم می‌شود. مدت جوجه دراوری در بوقلمون 28 روز است. معمولا جوجه‌ها از روز 27 شروع به نوک زدن و درآمدن از تخم می‌کنند. تشکيلات جوجه‌کشی بايد از سطح بهداشتی بالايی برخوردار باشد. ضدعفونی دستگاه و تخم‌ها بايد قبل و بعد از هربار جوجه‌کشی انجام شود. حرارت لازم برای جوجه‌کشی 37-38 درجه سانتيگراد می‌باشد. رطوبت نسبی بايد در حدود 60درصد در 24 روز اول و 70 درصد در 4 روز آخر باشد.   عمل چرخاندن و تهويه نيز بايد بصورت مطلوب انجام شود. نکات مهم در جوجه‌ريزی بستر با ضخامت 8 سانتی‌متر از تراشه و چوبهای تميز اشباع، خشک و عاری از آلودگی‌های خارجی و گرد و خاک. مادر مصنوعی با 38 درجه سانتی گراد و حرارت سالن 22 تا 26 درجه سانتی گراد و گارد محافظ به قطر 4 متر جهت 250 قطعه جوجه يکروزه بمدت يک هفته تعداد 4 عدد آبخوری داخل گارد. يک ساعت استراحت در صورت انتقال از يک سايت طولانی و سپس جوجه‌ريزی و دادن آب و دادن خوراک يک ساعت بعد از جوجه ريزی. دادن خوراک يک ساعت بعد از جوجه‌ريزی توجه خاص به درجه‌ها و معرفی منابع حرارتی، آب و خوراک، جلوگيری از ورود موش و ساير پرندگان وحشی ساختمان اداری و مسکونی داخل مزرعه احداث شود، ايجاد حوضچه ضدعفونی به ابعاد و عمق مناسب در مدخل درب ورودی سالن‌ها استفاده از چکمه و لباس مناسب فضای مورد نياز جوجه يک روزه تا 8 هفته، 8قطعه در هر متر مربع و از 8 هفته تا پايان دوره پرورشی، حد اکثر تا4 قطعه در هر مترمربع. فضای پرورش: بستر پرورش بايد حتی المقدور سر پوشيده و دارای کف بتنی باشد. اما برای جوجه‌ها يا گله‌های محدود، کف چوبی هم مناسب به نظر رسيده که متضمن شرايطی نظير کيفيت چوب و فواصل تميزکاری کف آن می‌باشد. در صورتی که قبلا در بستر ماکيانی از قبيل مرغ يا بوقلمون نگهداری می‌شده، بايد کاملا کف بستر را از هرگونه مواد ضايعاتی و کود زدوده و گندزدايی نمود. به هر حال پس از هر نوبت پرورش بايد سالن را تميز و ضدعفونی نموده و چند روزی قبل از جايگزين جوجه‌های جديد، دمای آن را به حد مطلوب رسانده و بستر را خشک و بدون رطوبت نگه داشت. زيرا بستر خيس يا مرطوب استارت شيوع بيماريهايی نظير کوکسديوز بوده که درمان آن چندان سهل نمی‌باشد. منابع گرمازا: برای جوجه‌های ۱-۳۰روزه می‌توان از منابع گرمازا نظير لامپ يا هيتر‌های آويزان استفاده نمود. برای مثال از لامپ‌های حرارتی ۲۵۰ وات می‌توان برای ۲۵۰ جوجه استفاده نمود. اما گزينه ايده‌آل آن است که از لامپ‌های حرارتی پشت جيوه ای قرمز استفاده نمود. زيرا از مزيت‌هايی همانند مصرف کمتر برق(۶۰ وات)، نور قرمز (ضدقارچ و باکتری) و همچنين گرمای بيشتری برخوردار است. به منظور تنظيم فاصله منابع گرمازا تا کف سالن، بايد وضعيت جوجه‌ها را بررسی نمود. به طوری که اگر جوجه‌ها در زير منبع حرارتی تجمع کرده بايد فاصله را کاهش‌ (افزايش دما) و در صورتی که به اطراف پراکنده شده، بايد آنرا افزايش داد (کاهش دما). در اغلب موارد مشکلات ناشی از سرما بوده اما بايد توجه داشت که گرمای بيش از حد موجب خشکی عضلات جوجه‌ها و مرگ زودرس آنها می‌گردد. در صورت استفاده از لامپ‌های حرارتی بايد در نظر داشت چنانچه هر يک از لامپ‌ها سوخته باشد يا اتصالی در مدار آنها ايجاد گردد، منجر به افت دما گرديده که در مواقع بحرانی جوجه‌ها روی هم ريخته و درصدی از تلفات بعلت خفگی را در پی خواهد داشت. گارد يا محافظ جوجه ها: اين مبحث تنها مربوط به جوجه‌های ۱-۱۰ روزه می‌باشد. به طوری که بايد با ايجاد گارد از جنس توری يا ساير وسايل همانند مقوا يا بلوک سفال، جوجه‌ها را در نزديک منبع حرارتی نگه داشت. اين عمل بايد تا زمانی ادامه يابد که جوجه‌ها به طور کامل با فضا آشنا شده و در صورت رها شدن از داخل محفظه گارد، قادر به پيدا کردن منبع حرارتی باشند. ارتفاع گارد بايد قريب به ۳۰ سانتيمتر و شکل آن به صورت مدور باشد به طوری که ۴ گوشه بستر که محل اصلی جمع شدن جوجه‌ها می‌باشد حذف گردد. گارد (محافظ) را بايد زمانی برداشت که جوجه‌ها قادر به پريدن از روی آن بوده که اغلب در ۱۰ روزگی به بعد می‌باشد. فضای گارد را بايد هميشه تميز نگه داشت و از خيس شدن يا کثيفی بيش از حد آن جلوگيری نمود. ظروف آبخوری و دانخوری: ظروف آبخوری و دانخوری، حتی‌الامکان بايد از جنس پلاستيک باشد زيرا در برابر خميدگی يا شکستگی مقاوم بوده و به سهولت می‌توان آنرا تميز نمود. ظروف دانخوری جوجه‌ها در چند روز اول بايد پهن و سينی مانند باشد تا براحتی بتوانند به خوراک دسترسی داشته و همچنين پنجه‌های خود را با به هم زدن دان تقويت نمايند. اما با بالا رفتن سن جوجه‌ها بايد از ظرف کشيده و دهن باريک جهت جلوگيری از ضايعات و هرز رفتن خوراک استفاده نمود. در کنار ظروف دانخوری، برای هر ۵۰ جوجه بايد ۲ تا ۳ ظرف آبخوری را تعبيه نمود. تغذيه: خوراک مصرفی در دوره پرورش، بخش اعظمی از هزينه‌های اين دوره را شامل می‌شود. لذا ترکيب و چگونگی تهيه آن بسيار حائز اهميت است. بايد توجه داشت که هرگز از خوراک ساير ماکيان بالاخص مرغ استفاده نگردد. دان مورد استفاده جوجه قرقاول‌ها بايد دارای ۲۸% پروتئين و در سنين بالغ ۲۴% باشد. همچنين از تازه بودن و ترکيب ايده آل دان بايد اطمينان حاصل نمود. زيرا اثر مطلوب اکثر مواد معدنی و ويتامين‌های موجود در خوراک پس از مدتی طولانی از بين رفته و فاقد ارزش غذايی می‌باشد. گندم، سويا و ذرت از ترکيبات اصلی خوراک قرقاول می‌باشد. دارو و درمان: بهترين اقدامات درمانی برای دوره‌های پرورش، اعمال مديريت صحيح می‌باشد. به طوری که غذای مطلوب و آب تازه بهترين ر‍‍ژيم درمانی برای حصول نتايج ايده آل خواهد بود. از آنجايی که ۸۰% خون را آب تشکيل می‌دهد، لذا می‌توان در نظر داشت که آب مصرفی چه تاثيری را در پی خواهد داشت. آب مصرفی گله هر صبح و هر شب بايد تعويض و ظروف آن هر ۲ روز يکبار تميز و ضدعفونی گردد. در صورت اصرار به مصرف محلول‌های درمانی، می‌توان از مخلوط ويتامين الکتروليت استفاده نمود. کنيباليسم (همخواری): مسئله کنيباليسم يا پرکنی در بين ماکيان پرورشی رايج و معمول تلقی گرديده که آن را می‌توان با توجه به ۲ نکته تحت کنترل قرار داد. محرک اوليه عمل پرکنی (همخواری) و مراتب حاد آن شلوغی گله يا فضای کوچک و نامناسب بستر می‌باشد. همچنين نور شديد، تهويه نامطلوب و فقر پاره‌ای از مواد تغذيه همچون نمک می‌تواند عاملی جهت شيوع کنيباليسم تلقی گردد. در صورت شيوع کنيباليسم بايد آن را سريعا در مراحل آغازين متوقف نمود که در غير اين صورت، کنترل آن ديگر ميسر نخواهد بود. هنگام مشاهده عامل کنيباليسم بايد نور بستر را با پوشاندن پنجره‌ها و منافذ درب‌ها، کم و تاريک‌تر نمود. به حدی که تنها قادر به تشخيص و يافتن ظروف آب و غذا باشند. همچنين در صورت امکان بايد بستر را گسترش داده يا تعدادی از گله را به مکانی ديگر انتقال داد. چنانچه هريک از راهکارهای فوق موثر واقع نگردد، بايد گله را نوک چينی نمود. اين عمل بسيار حساس بوده و تبحر خاص خود را می‌طلبد. به طوری که تنها بايد نوک بالا را تا قسمت استخوانی قطع نمود. در صورتی که پس از نوک‌چينی، خونريزی مشاهده گردد، می‌توان از نيترات نقره به منظور جلوگيری از آن استفاده نمود. اما در مبحث کنيباليسم بهترين راهکار جلوگيری از بروز آن می‌باشد که بدين منظور بايد به طور متناوب گله را چک نمود. با توجه به اينکه کنيباليسم از قسمت پشت شايع است، لذا از ۱۵ روزگی به بعد بايد هر چند روز يکبار تعدادی از گله را جدا نموده و وضعيت پرهای پشت آنها را بررسی نمود. انتخاب تخم برای جوجه‌کشی: به منظور انتخاب بهترين تخم‌ها جهت جوجه گيری بايد به مشخصاتی از گله تخمگذار توجه داشت که در ذيل بيان می‌گردد.  روند توسعه نرمال گله و همچنين حصول اطمينان از شرايط بهداشت و سلامت کامل آن.   سازگار با شرايط جفتگيری (جفت نر انتخاب شده) و توليد تخم با درصد بالای نطفه‌داری  عدم اختلال در فرايند جفتگيری  تغذيه شده با جيره مناسب گله مولد  عدم همخونی گله به طوری که در حد (F1) باشد.  از ذخيره و نگهداری تخم‌های بيش از حد درشت يا ريز بايد خودداری نمود زيرا تخم‌های بيش از حد درشت درصد هچ پايين را داشته و تخم‌های ريز نيز جوجه‌هايی با جثه ضعيف و کوچک را به بار می‌آورد.  از ذخيره و نگهداری تخم‌های با پوسته نازک يا ترک خورده بايد خودداری نمود. زيرا اينگونه تخم‌ها رطوبت مورد نياز جهت رشد جنين را به سختی در خود نگه داشته و از سوی ديگر احتمال وقوع بيماريهای ارگانيسمی در تخم‌های ترک خورده افزايش می‌يابد. از قراردادن تخم‌های با شکل غير معمول در دستگاه بايد خودداری و تنها از تخم‌های تميز و سالم برای جوجه‌کشی استفاده نمود. شستن تخم‌ها يا تميز کردن آنها با پارچه مرطوب توصيه نمی‌گردد، زيرا با شستن تخم پوشش محافظ آن از بين رفته و منافذی برای ورود انواع باکتری که عامل بيماريهای ارگانيسمی بوده، ايجاد می‌گردد. ذخيره و مراقبت از تخم: در بسياری از موارد، توجهات تنها معطوف به دوره جوجه‌کشی بوده و مراقبت خاصی از تخم‌های ذخيره شده برای قرار گرفتن در دستگاه بعمل نمی آيد. در حالی که مدت زمان ذخيره و نگهداری بيشتر از زمان جوجه‌کشی حائز اهميت می‌باشد. زيرا حتی در اين زمان نطفه تخم بعنوان يک جنين، زنده و در حال زيست بوده و هرگونه غفلت و عدم رعايت نکات مربوطه موجب هچ ناموفق و يا مشکلاتی اعم از مرگ جنين يا نقص عضو و مشکلات ارگانيسمی می‌گردد. لذا در مدت زمان نگهداری تخم‌ها بايد نکات زير را مد نظر قرار داد. تخم‌ها را بايد حداقل روزی ۳ بار جمع آوری نمود. اما در صورتی که دمای روز به بالای ۸۵F رسيده، بايد دفعات جمع آوری را به ۵ مرتبه افزايش داد. تخم‌ها را به طور کلی ۲ تا ۳ دفعه در صبح و ۱ تا ۲ دفعه در بعد از ظهر جمع آوری نماييد. تخم‌های دارای آلودگی اندک همانند لکه خون روی پوسته، ذرات کود چسبيده يا گرد و غبار بستر را می‌توان با ساب زنی توسط کاغذ سنباده نرم برای زمان جوجه‌کشی ذخيره و آماده نمود. تخم‌ها را بايد در شرايط مرطوب و خنک (دمای ۱۵ – ۱۴) (رطوبت ۷۵ – ۷۳ درصد) نگهداری نمود. تخم را بايد به حالتی در شانه‌های ذخيره قرار داد که انتهای کوچک تخم رو به پايين باشد. در صورت ذخيره تخم‌ها برای مدت زمانی بيشتر از ۶-۵ روز، بايد آنها را روزی ۲-۱ بار چرخاند و وضعيت آنها را بررسی نمود. بهترين زمان برای نگهداری تخم‌ها ۸-۷ روز بوده و حداکثر تلرانس آن ۱۲-۱۱روز بوده که توصيه نمی‌گردد. زيرا با گذشت زمانی بيشتر از آن، درصد هچ تخم‌ها افت می‌نمايد. هنگام انتقال تخم‌ها از اتاق ذخيره به دستگاه، بايد اندکی تامل نمود تا دمای تخم‌ها که تقريبا ۱۵ درجه می‌باشد با دمای معمول هوا منطبق گردد. زيرا در غير اين صورت، انتقال ناگهانی تخم‌ها از محفظه ذخيره به دستگاه باعث افزايش شديد دما شده که موجب کندانس رطوبت و وارد آمدن شوک خسارت باری به تخم‌ها می‌گردد.   دستگاه جوجه‌کشی: برای واحد‌های بزرگ می‌توان دستگاه ستر و هچر را به صورت مجزا در نظر داشت و در مورد واحد‌های مبتدی يا دارای ظرفيت محدود می‌توان از يک دستگاه جوجه‌کشی دارای شانه‌های ستر و سبد‌های هچر استفاده نمود. به طوری که بعد از ۲۱ روز تخم‌ها از شانه‌های ستر برداشته شده، به سبد هچر انتقال يافته و در داخل دستگاه قرار می‌گيرد. اما آنچه در اين ميان حائز اهميت است محل استقرار دستگاه در فضای مسقف و بسته بوده که دارای سيستم تهويه مطلوب جهت فراهم آوردن هوای تازه می‌باشد. در کنار تهويه نامطلوب، چرخش تخم و گندزدايی دستگاه و تخم ها، اغلب مشکلاتی که در زمان هچ روی می‌دهد ناشی از بی‌دقتی در کنترل دما و رطوبت دستگاه می‌باشد. به طوری که دما و رطوبت بيش از حد کم يا زياد طی فاصله زمانی خاصی در رشد و وضعيت زيستی جنين تاثير گذاشته و می‌تواند مشکلاتی نظير مرگ جنين، ضعف يا خروج سخت جوجه از تخم را به بار آورد. در دستگاههای تمام اتوماتيک که دارای فن جريان هوا می‌باشد، بهترين دما تا ۲۱ روز۹/۹۸ F با تلرانس ۵/۰ F می‌باشد. بايد در نظر داشت که گرمای بيش از حد دستگاه يا موجب مرگ جنين در اثر تبخير زود هنگام رطوبت شده يا تولد زودرس جوجه‌ها پيش از زمان مقرر را باعث می‌گردد. در مورد رطوبت دستگاه، تا روز ۲۱ بايد آنرا روی ۶۰-۵۸% رطوبت نسبی يا ۸۶-۸۴% F قرار داده و در ۳ روز آخر آن را تا ۶۸% نسبی يا (۹۰F ) افزايش داد. بايد توجه داشت که ميزان تهويه در روز‌های آخر جوجه‌کشی و نيز در زمان هچ افزايش يابد. تنظيم شرايط تهويه بدين دليل حائز اهميت است که اکسيژن از روزنه‌های تخم وارد شده و از سوی ديگر دی اکسيد کربن به همين روش از تخم خارج می‌گردد. لذا با افزايش حجم و رشد جنين بايد به ميزان تهويه افزود تا اکسيژن بيشتری به جوجه برسد.

مطالب مرتبط :

    استرس گرمائی در بوقلمون و راه های کاهش آن

     اصول عملی و علمی پرورش بوقلمون

---------------------------------------------------------------------